سخاوتمندی بنه برای سه هزار بهره بردار محلی/ حکایت زخم های کهنه و تازه ای که بر پیکر درخت قزوان ادامه دارد

در مناطق جنگلی کردستان درختان کهنسالی که زخم های کهنه و تازه بر تن دارند از دور خود نمایی می کنند، در فرهنگ مردم این منطقه درختان قزوان از اهمیت و احترام خاصی برخوردار بوده و طبق عرف مردم شکستن شاخ و برگ آنها گناه محسوب می شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کردتودی، آب و هوای مناسب، خاک حاصلخیز و منابع آبی عظیم در بخش کشاورزی، وجود معادن فراوان و متنوع، ظرفیتهای غنی و گسترده در بخش گردشگری (فرهنگی، طبیعی و تجاری) و واحدهای صنعتی مختلف پر سابقه استان، همگی ازجمله این سرمایه ها هستند که بهره برداری مناسب از ظرفیت ها و بالفعل کردن آنها به زیرساختهایی نیاز دارد چنان که ایجاد و توسعه آنها نیازمند توجه جدی مسؤولان و متولیان امر است که به دلایل مختلف در انجام این وظیفه ناموفق عمل کرده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از دیرباز ارتباط عمیقی بین جنگل های زاگرس و زندگی مردمان این خطه وجود داشته است، قسمت عمده‌ای از جنگل‌های استان کردستان را درختان بنه تشکیل داده است که بیشتر آن در شهرستان‌های سروآباد ، بانه ، مریوان و سقز و به میزان کمتری در کامیاران و سنندج وجود دارد.

حکایت مردمانی که تیشه بر دوش ، راهی کوهستان های سخت گذری می شوند که با کمی آب و خاک رزق خود را از میان جنگل های زاگرس به دست می آورند.

در مناطق جنگلی کردستان و در شهرستان های بانه و مریوان درختان کهنسالی که زخم های کهنه و تازه بر تن دارند از دور خود نمایی می کنند، در فرهنگ مردم این منطقه درختان قزوان از اهمیت و احترام خاصی برخوردار بوده و طبق عرف مردم شکستن شاخ و برگ آنها گناه محسوب می شود.

البته این تقدس خاص درخت قزوان نه به خاطر زیبایی و کهنسالی آن، بلکه بخاطر برداشت شیره سقز (وه ن) از تنه این درخت است که در طول تاریخ بخشی از جنگل نشینان روزگار خود را با برداشت این ماده گذرانده و امرار معاش می کنند و این روند هنوز هم ادامه دارد.

طرز تهیه ون از درختان بنه

کاک احمد یکی از مردانی است که اهل روستای نسل شهرستان سروآباد در خصوص جمع کردن شیره درخت بنه می گوید: با مخلوط کردن آب و خاک الک شده، گل مورد نظر را تهیه می کنیم، سپس گل ساخته شده را به درختان بنه می چسبانیم و به پایین تر از شکاف ایجاد شده گل ساخته شده را به گونه ای تعبیه می کنیم تا شیره مستقیماً وارد کاسه ی گلی شود.

وی افزود: هر درختی ارزش و جایگاهی دارد اما درختان بنه برای اهالی این منطقه از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند.

محمد رسولی از اهالی روستای بوریدر شهرستان سروآباد هم می گوید: از دوران کودکی با پدر و پدربزرگ خود برای برداشت شیره سقز به مناطق جنگلی روستا که دارای درخت قزوان است، می روند.

وی اضافه کرد: 10 تا 15 روز بعد از زخم زدن و نصب پیاله ها، صبح زود قبل از طلوع خورشید برای برداشت سقز به جنگل می رویم و شیره های سقز را جمع آوری می کنیم.

به گفته وی، شیره های جمع آوری شده را با استفاده از صافی های سنتی که از بقایای گیاهان و چوب درختان جنگی درست شده، تصفیه می کنیم.

شیره ی جان چند هزار هکتار درخت بنه در زاگرس، قطره قطره در کاسه ی سخاوتشان جمع می شوند تا روح تازه ای به اقتصاد این خطه بدمد.

سالانه 7 میلیارد و 200 میلیون ریال عاید بهره برداران این نعمت خدادادی می شود

طبق پیش بینی جهاد کشاورزی استان کردستان، در سال جاری بیش از دو تُن شیره ی سقز از درختان استهسال می شود و همچنین بیش از 500 نفر از بهره برداران محلی نیز به صورت مستقیم در این زمینه کیب درآمد می کنند.

از ۱۴ هزار بهره بردار محلی در حوز‌ه های جنگلی کردستان ، بیش از سه هزار نفر در زمینه برداشت شیره سقز فعالیت می کنند و با توجه به ارزش اقتصادی محصول شیره سقز در بازار سالانه بیش از ۷ میلیارد و دویست میلیون ریال سود عاید بهره برداران محلی می شود.

شیره ی سقز در صنایع مختلفی همچون بهداشتی، آرایشی و غذایی و دارویی کاربردهای زیادی دارد اما در کردستان جز در تولید آدامس استفاده ی دیگری از آن نمی شود زیار نبود صنایع تبدیلی ، سقز تولیدی در ایران را راهی روانه ی کشورهای خارجی می کند و در نهایت ما می مانیم و مردمانی زحمتکش و درختانی خسته از بهره بداران بیش از حد و کودکان آدامس فروش.

 خصوصیات درخت قزوان (بنه) و فواید شیره سقز

استاد دانشگاه منابع طبیعی کردستان در خصوص درخت قزوان گفت: این درخت 2 پایه دارد (درخت نر و ماده از هم جدا هستند) و می تواند به ارتفاع هفت تا 10متر برسد و تاج متراکم و کروی شکلی را تشکیل می دهد.

زاهد شاکری افزود: این درخت یک گونه خودرو جنگلی بوده و اغلب در ارتفاعات فوقانی و مناطق سنگلاخی روی یال ها رشد کرده و قسمت های این درخت از جمله برگ، گال، میوه و شیره ای که از آن استخراج می شود دارای ارزش دارویی است به همین لحاظ از قدیم در طب سنتی ایرانی جایگاه ویژه ای داشته است.

این استاد دانشگاه منابع طبیعی یادآور شد: شیره حاصله از تنه این درخت به نام سقز به جز طب سنتی در تولید محصولات بهداشتی، عطر سازی و رنگ های طبیعی با کیفیت نیز استفاده و کاربرد فراوانی دارد.

وی تاکید کرد: ماده اصلی موجود در شیره سقز تربانتین نام دارد و ارزش اقتصادی بالایی به این محصول می دهد، به گونه ای که در میان مردم محلی جنگل نشین زاگرس، به عنوان یکی از ارزشمندترین درختان اقتصادی جنگلی شناخته می شود.

وی افزود: بذر این درخت بسیار ارزشمند بوده و در حالت نارس به عنوان چاشنی و بذرهای رسیده در شیرینی سازی کاربرد دارند و روغن استحصال شده از بذر بنه نیز به عنوان یکی از با کیفیت ترین روغن های خوراکی شناخته شده و دارای مقدار زیادی اسیدهای چرب غیر اشباع و آنتی اکسیدان های ضد سرطان طبیعی است.

شاکری گفت: از برگ و گال هایی که از نیش شته ها بر روی برگ این درختان ایجاد می شوند نیز به دلیل دارا بودن مقدار بالای تانن (حدود 20 درصد) در صنعت چرم سازی و محصولات بهداشتی استفاده می شود و روغن حاصل از برگ این درخت دارای موادی همچون مونوترپن های مختلف است که ارزش داروی و ضدسرطانی بسیار زیادی دارند.

با ایجاد صنایع تبدیلی در منطقه می‌توان از صادر شدن این محصول با ارزش آن هم به صورت خام به خارج از کشور جلوگیری کرد به گونه‌ای که سود آن عاید بهره برداران محلی شود.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: بهره برداران درختان بنه شیره سقز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۹۴۲۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قصه شهرت و پایانش رنگ کهنه‌گی نمی‌گیرد/ ترس‌ و تردیدهای یک ستاره

به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «چه کسی جوجه تیغی را کشت» به نویسندگی و کارگردانی بهرام افشاری و بازی افشاری و تینو صالحی تا ۲۱ اردیبهشت ماه در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه است. این اثر نمایشی که در دور جدید اجراهای خود با استقبال مخاطبان روبه‌رو شده قرار است به زودی در شهر اصفهان نیز اجرا داشته باشد. محدثه واعظی پور منتقد و فعال رسانه ای یادداشتی درباره این اثر نمایشی نوشته و به ویژگی‌های نمایش افشاری که این روزها تبدیل به ستاره پولساز سینما نیز شده، پرداخته است.

در این یادداشت آمده است:

«عشق به بازیگری و دنیای سینما، دستمایه ساخت فیلم‌های مختلف و طرح روایت‌های متنوع بوده است، این عشق سودایی که بسیاری را درگیر و مهمتر از آن سرخورده کرده، موضوع اصلی نمایش «جوجه تیغی» به کارگردانی بهرام افشاری بازیگر تئاتر و سینما بود، نمایشی که بر اساس مونولوگ پیش می‌رفت و افشاری، راوی آن، زندگی شخصی و تجربه‌های خود را با قصه و خیال در هم آمیخته و داستان جوانی شهرستانی را روایت می‌کرد که عشق به بازیگری او را به تهران و پشت صحنه سینما آورده است. اواخر دهه ۹۰، وقتی «جوجه تیغی» روی صحنه رفت، افشاری بازیگر شناخته شده تئاتر بود، اما مثل امروز در سینما محبوب، مشهور و پولساز نبود. آنهایی که نمایش‌های «دیابولیک: رومئو و ژولیت» (آتیلا پسیانی) یا «پاییز» (نادر برهانی مرند) و «دن کاملیو» (کوروش نریمانی) را دیده‌اند، او را به خاطر می‌آورند. بازیگر هم‌نسل نوید محمدزاده و هوتن شکیبا که حضورشان در تئاتر، مژده تولد نسلی تازه را می‌داد. بازیگرانی مستعد که تئاتر، خانه اصلی‌شان بود اما بالاخره کشف شدند و مقابل دوربین رفتند.

افشاری، به خاطر ویژگی‌های ظاهری‌اش اغلب در نقش‌های کمدی و فضاهای طنزآمیز روی صحنه می‌رفت، صدای خوب، قدرتش در بداهه‌گویی و انعطاف بدنی‌اش کمک می‌کرد تا برای خنداندن تماشاگر، دست به هر ترفندی بزند و بازیگر شیرینِ روی صحنه باشد. اگر چه نقش جدی‌اش در «دیابولیک: رومئو و ژولیت» نشان داد می‌تواند سیمای جوان بذله‌گو و طناز را تغییر دهد.

موفقیت «جوجه تیغی» بیش از قصه ساده‌اش، به روایت صمیمی و سرراست افشاری مربوط می‌شد. او که بر متن تسلط کامل داشت، با دستی باز، شوخی می‌کرد، از تماشاگر خنده می‌گرفت و در لحظاتی، احساسات او را درگیر می‌کرد. در فاصله اجرای «جوجه تیغی» تا «چه کسی جوجه تیغی را کشت؟» افشاری، در سینمای ایران چند فیلم کمدی پر سر و صدا و پرفروش بازی کرده است. او در «فسیل» (کریم امینی)، تنها یک کمدین پولساز نیست، بلکه سعی کرده به شخصیت اسی، جوان آس و پاس و ساده‌دل پایین شهری، شیرینی و ملاحت بدهد. از میان انبوه بازیگران کمدی چند سال اخیر، افشاری در «فسیل» طراوتی دارد که اگر خودش مدام آن را در سینمای تجاری خرج نکند، برای تماشاگر دوست داشتنی و تازه است.

طبیعی است که سینمای کمدی، انبوهی نقش مشابه اسی به او پیشنهاد کند، اما مقاومت در برابر دستمزدهای وسوسه‌کننده عمر بازیگری افشاری را تضمین می‌کند. نکته‌ای که به نظر می‌رسد، یکی از دغدغه‌های شکل‌گیری «چه کسی جوجه تیغی را کشت؟» است. در این نمایش، افشاری، مانند «جوجه تیغی» خودش را نقد کرده و در معرض داوری قرار می‌دهد. این رویکرد جسورانه، هوش بازیگری را نشان می‌دهد که فردای حرفه‌اش را در وضعیت سرخوشانه امروز، نمی‌بیند. او در این نمایش، نقش بازیگری را بازی می‌کند که دوره طلایی حرفه‌اش را پشت سرگذاشته و در مسیری که طی کرده، گرفتاری‌های فراوانی داشته است. برای آنکه روایت ملال‌آور نشود، افشاری، بخشی از بار قصه را روی دوش همبازی‌اش تینو صالحی قرار داده است.

تعامل و بده بستان‌های آنها خوب از کار درآمده و ایده ارجاع به گذشته و نمایش «جوجه تیغی» تمهید مناسبی برای رفت و برگشت‌های قصه و انرژی گرفتن از آن نمایش است. «چه کسی ...» متلک‌های سیاسی و تکه‌پراکنی‌های اجتماعی بیشتری نسبت به «جوجه تیغی» دارد، اما همه جذابیت نمایش به خاطر ترسیم این بازجویی و نقد بازی قدرت نیست. «چه کسی ...» باز هم درباره بازیگری است، درباره سودایی که بر خلاف تصویر پرزرق و برق و باشکوهش، می‌تواند ویران کننده باشد و برای بهرامِ نمایش «چه کسی ...» این گونه بوده است. افشاری با پیش کشیدن پای شبکه‌های اجتماعی، نقض حریم خصوصی و مسایلی از این دست، جامعه را نقد و با بازیگرانی که سرنوشتشان، از این طریق، تغییر کرده همدلی می‌کند.

برای افشاری به شهادتِ «چه کسی ...»، دنیای بازیگری هنوز فریبنده و جذاب است. رویاهای او همچنان روی صحنه جان می‌گیرند و مهرش به مردم (مخاطبانش) را آنجا حس می‌کند. او در این نمایش، بیش از آنکه بخواهد نماد هنرمند یا بازیگر ممنوع‌الکار باشد (که هست)، شبیه خودش است، خودش را در مواجهه با ماموران نظارت کننده قرار داده و به جلسه بازجویی خودخواسته‌ای تن داده تا به تماشاگر یادآوری کند، ترس‌ها و تردیدهای یک ستاره، غیرقابل باور نیست.

«چه کسی جوجه تیغی را کشت؟» درباره زوال دوران ستاره‌هاست، درباره ترس از مواجه شدن با جهانی که بازیگر، دیگر در آن شناخته شده و محبوب نیست. تصویری از مواجهه عقل و عشق و جهان پر اضطراب هنرمند، پس از افول جایگاهش. همان طور که «جوجه تیغی» می‌تواند بارها دیده شود و روایتی درباره امروز باشد، «چه کسی ...» هم این ویژگی را دارد، چرا که قصه شهرت و پایان آن رنگ تکرار و کهنه‌گی نمی‌گیرد.

کد خبر 6097465 آروین موذن زاده